Dijital dünya çapında veri indirmek veya veri paylaşmak gibi işleri yaparken aslında farkında olmadan bazı sistemleri kullanıyorsunuz. Her ne kadar bir halde işlerinizi hallediyor olsanız da kullandığınız bu sistemler hakkında daha ayrıntılı bilgi edinerek onları daha işlevsel biçimde kullanabilirsiniz. Daha önce internetten film, müzik, oyun veya e-kitap gibi bir dosya türü indirdiyseniz farkında olmadan FTP kullandınız demektir. 

FTP Nedir?

İnternet ağında bulunan bilgisayarlar tarafından dosyaları aktarmak için kullanılan bir dil yolu olan FTP açılımı “File Transfer Protocol” olarak geçiyor. 40 yıldan uzun zamandır kullanılan FTP aracılığıyla her çeşit dosyayı aktarmak muhtemel oluyor ve hatta bazı zamanlar HTTP’den de daha hızlı performans gösterebiliyor. 

Standart bir ağ protokolünün karşılığı olan bu dil yolu, bilgisayar dosyalarının bilgisayar ağı üzerinden sunucu ve istemci içerisinde aktarılmasını sağlıyor. MacOS ve Linux’ta Terminal, Windows’ta ise DOS gibi bir komut satırı arabirimi ile kullanılabiliyor. FTP programı yani FTP istemcisi, bir FTP sunucusu üzerinden dosyaları kolay bir halde indirmenizi sağlıyor. 

Aynı biçimde FTP server tarafına da dosya yüklemek için bu yazılım kullanılıyor. FTP istemcisi, güvenli olan FTP sunucusunda oturum açabilmek, sunucudaki dosyanın klasör yapısına göz atabilmek, buraya dosya yüklemek veya buradan dosya indirmek için kullanılabiliyor. İstemcilerin bilgisayarın konumunu ve FTP sunucusu konumunu açık bir halde görüntüleyen ve kullanıcı dostu olan bir arayüzü yer alıyor. 

Aynı zamanda içinde birden fazla sunucuda çoklu oturum açma hesabını yönetebilmek için de bir aracı oluyor. İstemci tarafından bütün FTP oturumları günlüğe kaydediliyor. Sunucuya bağlanırken de pasif ve etkin FTP içerisinden seçim yapma olanağı sunuluyor. Üstelik istemci, web server içinde dosya ve klasör izinlerini ayarlamaya ve anonim FTP’ye de izin veriyor. 

Farklı işletim sistemlerinde kullanılmak üzere birden fazla FTP istemcisi yer alıyor. Pek çoğu ücretsiz olan bu istemcilerin ücretli versiyonlarında çok daha kapsamlı özellikler yer alıyor. Misal verilecek olursa; premium bir FTP istemci kullanıldığı zaman bir programdaki dosyaları otomatik biçimde aktarma seçeneğine benzer çok sayıda ekstra detaya sahip olmak muhtemel oluyor.

FTP Ne Amaçla Kullanılır?

Türkçesi “Dosya Aktarım Protokolü” olan FTP, ağ içindeki bilgisayarların birbiriyle iletişim kurması için kullanılıyor. FTP ile alakalı modern kullanım alanları olarak; sunucu dosyalarının şirket içinden taşınmasından ve eğitim için kullanılmasından bahsedilebiliyor. Çok daha karmaşık sürümleri kullanmaya başlamadan önce yeni başlayanlar için internet protokollerini kavramak adına FTP doğru tercih oluyor.

Veri Analizi Nedir? Etkili Veri Analiz Yöntemleri

Aynı zamanda FTP güvenlik hususundaki tüm endişeleri ortadan kaldırabildiği için şirketlerin sunucu dosyalarının kapalı sistem içinde taşınması maksadıyla da tercih edilebiliyor. Her ne kadar FTP kendine daha birden fazla kullanım alanı buluyor olsa da en yaygın bir şekilde insanlar FTP’yi bu iki amaç için kullanmayı tercih ediyor.

En Çok Kullanılan FTP Programları Nelerdir?

Elbette piyasadaki bazı FTP programları diğerlerinden fazla daha fazla kullanıyor. Sizin de bu FTP programlarından bir tanesini seçmeden önce bazı mühim detaylara dikkat etmeniz gerekiyor. Bu noktada ilk olarak seçtiğiniz FTP istemcisinin bilgisayarınızın işletim sisteminde çalışıp çalışmayacağını net bir halde öğrenmelisiniz. Yani istemcinin Windows, Mac veya Linux gibi işletim sistemlerinden hangisinde çalışabildiğini anlamalısınız. 

Bunun bunun yanında işletim sisteminin türüyle uyumluluk kadar hangi sürümleri desteklediği de önem taşıyor. Dolayısıyla istemcinin desteklediği sürümlere de göz atmanız gerekiyor. Bir istemci kullanırken dosyaları rahatça bulabilmek de oldukça önem taşıyor. Bu sebeple dosyaları bulabilmenizi sağlayan arama araçlarının ve yer imlerinin olduğu istemcileri tercih edebilirsiniz. Bırak ve sürükle işlevleri de epey kullanışlı oluyor.

Aynı zamanda hangi sunucu çeşitlerine bağlandığına da mutlaka dikkat etmelisiniz. Bazı istemciler Google Drive ve Dropbox benzeri üçüncü taraf depolama sunucularına bağlanabiliyor. Bu detay da sizin için mühim olabiliyor. Seçtiğiniz istemcinin ihtiyaç duyacağınız SSL, FTP ve SSH gibi bazı protokolleri destekleyip desteklemediğini de kesinlikle öğrenmelisiniz.  

Ayrıca bir program seçimi yaparken sizin için tercih sebebi olacak en mühim özellik, hızlı dosya aktarımı sağlaması olmalıdır. Bununla birlikte yan yana dizi karşılaştırması sunan programlar da diğerlerine kıyasla daha fazla verimlilik sağlıyor. Tabii, tercih ettiğiniz programın gerekli güvenlik önlemlerini size sunuyor olmasına da dikkat etmelisiniz. 

• FileZilla FTP (Mac, Windows ve Linux)

Ücretsiz kullanılan FileZilla’nın işleyişini anlamak bir hayli kolay. Her ne kadar modası geçmiş bir arayüze sahip olsa da kullanıcılar dosyalara bağlanabiliyor ve bunları depolananların yanına rahatça yerleştirebiliyor. Windows 7 gibi eski sürümlerde bile kullanılabiliyor.

• Cyberduck FTP (Mac ve Windows)

Linux için destek sağlamayan ama Windows ve Mac’te kullanılabilen Cyberduck, dosya aktarmanın en hızlı ve basit yollarından bir tanesi. Açık kaynaklı ve ücretsiz olan istemci, muadilleriyle karşılaştırıldığında daha modern bir görünüme sahip. 

• WinSCP FTP (Windows)

WinSCP ise yalnızca Windows’ta çalışıyor ve aynı ekranda çok sayıda oturumu muhtemel kılıyor. Bununla birlikte birden fazla iş aynı anda tamamlanabiliyor. Üstelik WinSCP ile gönderilen bütün dosyalar şifrelenebiliyor. Bundan dolayı şirketlerde kullanılabiliyor.

Hazır Web Sitesi | Kolay Site İle Site Açmak Çocuk Oyuncağı!

FTP Sunucusu Nedir?

FTP sunucu, dosya aktarma protokolü adresine sahip olan ve bağlantı almayı sağlayan bir çeşit uygulama olarak kullanıcıların karşısına çıkıyor. Bu sunucu verileri depoluyor, bilgisayara yüklenmesi gereken dosyaları alabilmek ve başka bilgisayara gönderebilmek adına FTP üzerinden ulaşabilmeyi sağlıyor. Onun aracılığıyla yazılımın bulunduğu bilgisayara dosya indirme ve yükleme işlemi yapmak muhtemel hale geliyor.

Bilhassa şirketlerde hem güvenlik hem de kullanım kolaylığı sağlayabilmek adına fiziksel bir sunucu şeklinde kullanılabiliyor. Böyle durumlarda sunucuda çalışanlar dosya paylaşabiliyor ve şirketteki yerel ağa bağlantı sağlayarak istedikleri dosyayı saklayabiliyorlar. Üstelik bu tip bir kullanımda güvenlik hususunda da endişe yaşanmamış oluyor. Dolayısıyla şirket bünyesinde kullanılacak bir sunucu belirlerken daha özenli davranmak gerekiyor.

Aynı zamanda sunucularla internete de bağlanabiliyor. Fakat bu durum çeşitli güvenlik risklerini de yanında getirebiliyor. Bu sebeple çok mühim dosyalar bulunduğunda veya güvenlik ile alakalı endişeler taşındığında internete bağlamamak gerekiyor. Ancak sunucu internete bağlanabildiği zaman sunucuya erişim sağlayan çalışanlar istedikleri herhangi bir konumdan ve istedikleri herhangi bir zamanda depoda bulunan verilere erişebiliyorlar.

Ayrıca birden fazla sunucu, kullanıcılara anonim biçimde bağlanıp FTP üzerinde oturum açma veya dosya indirme olanağı sunuyor. Dolayısıyla bir sunucuya ulaşabilmek için mevcut olarak bir hesabınızın bulunması gerekmiyor. Yine de hiçbir FTP hizmetinin sizi tamamen anonim kıldığını düşünmemelisiniz. Çünkü IP adresiniz daima sistemde kaydediliyor.

Dolayısıyla sistemde telif hakkı yasaları kapsamı içinde olan veya yasa dışı olan tüm materyallerin aktarılması yasak oluyor. Bu kurallara uymazsanız ve aksi biçimde hareket ederseniz internet sağlayıcınız kovuşturma, engelleme veya para cezası gibi yaptırımlarla sizi baş başa bırakabiliyor. Bundan dolayı FTP seçimi hususunda özenli davranmak kadar FTP kullanımı hususunda da özenli davranmak gerekiyor.

Bunların bunun yanında FTP istemcileri tarafından, istemciden indirilen veya istemci kullanılarak aktarılan bütün dosyaların kaydı tutuluyor. Yani geçmişte yapmış olduğunuz bütün işlemlerinizi görebilmek için sunucu günlüklerini kullanabilirsiniz. Üstelik sunucu günlükleri, FTP’nin iç işleyişini ve işlevlerini anlayabilmek için de bi hayli iyi bir araç oluyor.