Veritabanı (database) temelde bilgi depolama yöntemidir. İsimlendirerek kategorize ettiğiniz klasörler, bir klasör altında topladığınız dosyalar, bilgisayarınızda arşivlediğiniz film veya müziklerden oyun dosyalarına kadar veya şirket muhasebe verileri, çalışan bilgileri veya web site verileri gibi tüm kayıtlar geniş anlamda bir veri tabanıdır.

Dijital verilerin boyutu arttıkça sınıflandırma veya arama işlemi daha da zorlaşır. Bundan dolayı depolanacak bilgiler veritabanı yönetim yazılımı aracılığıyla belirli kurallar dâhilinde kaydedilir. Kayıt sonrasında yapılacak tüm arama bulma, silme, değiştirme gibi işlemler yine bu yazılımlar aracılığıyla gerçekleştirilir.

Profesyonel anlamda ise birbirleriyle ilişki içinde dizayn edilen veritabanı, kurumsal yapıların verileriyle ilgilenir. Veri merkezinin can damarı olan veritabanı, içinde barındırdığı verilerle bir değere ulaşır. Bu değer verimli kullanımla daha yüksek düzeylere çıkar. Böylelikle vadesi gelmiş borçlar zamanında ödenebilirken alacaklar için de geç kalınmaz veya hiçbir veri kaybı yaşanmaz.

Kişisel bilgisayarda bir Excel tablosu basit bir veritabanı görevini yerine getirirken, büyük ve kurumsal bir şirketin bütün verilerini üzerinde barındıran bir sunucu gelişmiş bir veritabanıdır. Geniş kapsamlı veritabanları ise veritabanı yönetim yazılımlarıyla (DBMS, Database Management System) birlikte kullanılır. Bu yazılım açık kaynak kodlu ücretsiz bir sistem veya ücretli bir program da olabilir.

Makine diliyle kullanıcı içerisinde çalışan ve tüm verilerin yönetimini üstlenen veritabanı programları, kullanım kolaylığı ve güvenliği amaçlar. Veritabanı yönetimi ile veri kaybının önüne geçen programlar, kamusal ve özel hizmetlerin devamlı ve hızlı biçimde sunulmasını sağlar.

Veritabanı Tarihi

Bilgi depolama ve bilgiye erişme ihtiyacına çözümler getiren veritabanı sistemleri, antik çağlardan beri doğmuştur. En eski çağlarda bile bilgiyi sonraki nesillere aktarmak için mağara içlerindeki duvarlar veya taşlar kullanılmıştır.  Buralara kazınan yazılar, şekiller veya resimler ilkel de olsa veritabanı görevi görmüştür.

Bilgisayarın icadından sonra yaygınlaşma sürecinde ilk dijital veritabanları ortaya çıkmaya başlamıştır. 1960’lı senelerdan beri CODASYL, IMS ve sonrasında IBM’e ait olan SABRE veritabanı kullanılmaya başlamıştır. 1970-1972 senelerında yaşanan ilişkisel veritabanı düşüncesi ile bu eski ağ modeli ve hiyerarşik veritabanları demode olmaya başlamıştır.

Standart hale gelmeye başlayan ilişkisel veritabanı sisteminin ilk emsallari 1974 senesinde Ingres ve 1977 senesinde System R’dir. Igres’in sorgu dili olan QUEL; MsSQL, Sybase, Britton-Lee gibi sistemlerin temelini oluşturmuştur. System R’nin sorgu dili SEQUEL ise SQL, Allbase, Oracle gibi gelişmiş veritabanı türlerine kaynak olmuştur.

1980 senesinde SQL sorgu dili bir standart haline gelirken, IBM şifrketi DB2 veri tabanı kapsamı içinde kullanıcılara PARADOX, RBASE, WATCOM SQL gibi yeni ürünler sunmuştur. 1990 başlarında Oracle Developer, PowerBuilder, VB gibi araçlar sunan firmalar gündelik kullanımlar için ODBC, Excel veya Access gibi ürünler de geliştirmiştir.

1990 ortalarından sonra ise internetin yaşamımızdaki yeri artmış ve uzak erişimli veritabanları gündeme gelmiştir. Bu bağlamda geliştirilen CGI, GCC, MySQL veya Apache gibi sistemler internet ticaretinin de önünü açmıştır. 2000 sonrasından günümüze kadar Oracle, IBM ve Microsoft gibi gelişmiş şirketler ürün daha da ilerletmeye devam etmektedir.

En Çok Kullanılan Veritabanları

Günümüz teknolojisinde çok sayıda veritabanı ürünü geliştirilmiş olmasına karşın bazıları daha çok tercih edilir. Oracle, veritabanı yönetim sistemleri içerisinde yaygın biçimde kullanılanlardan biri olmasının bunun yanında MySQL, PostgreSQL, MS SQL Server, SQLite, IBM DB2, Microsoft Access, BerkeleyDB, Informix gibi sistemler de bi hayli bilinendir.

Veritabanı Yönetiminde Neler Önemli?

Veritabanı yönetimi için ilk olarak doğru biçimde elde edilen gerçek verilerin olması gerekir. Sistemin faydalı ve doğru sonuçlar üretebilmesi bu verilerin zamanında ve eksizsiz biçimde kayıt altına alınmasına bağlıdır. İkinci temel bir husus da verilerin yedeklenmesi olayıdır. Özenle kategorize edilen verilerin eş zamanlı ve devamlı olarak yedeklenmesi mühimdir.

Profesyonel bir tasarım neticesinde belirli bir kurala göre sınıflandırılan veriler içerisinde daha basit sorgu işlemi yapılır. Hedef veriye hızlı bir halde ulaşmak da hizmetin kalitesini artırır. Yedekleme ile olası felaket senaryolarına karşı hazırlıklı olan veritabanı ise kesintisiz hizmetin kaynağı haline gelir.

Veri tabanı yönetim sistemi, verileri oluşturma, güncelleme ve yönetme gibi işlemleri yapar. Sistem seçimini ihtiyaçlar ışığında seçmek gerekir. Veritabanının kullanılacağı kuruluşun büyüklüğü, yazılımın maliyeti, ek lisans gerektirip gerektirmediği, üzerinde çalışacağı işletim sisteminin türü gibi bir çok etken değerlendirilmelidir. Ayrıca yazılımın detay ek özellikleri ve kabiliyetleri dikkatlice incelenmelidir.

Orta ölçekli bir kuruluş, Linux işletim sistemi ile birlikte açık kaynak kodlu bir veritabanı yönetim yazılımı seçebilir. Böylelikle şirket giderlerini minimumabütçeye katkı sağlanabilir. Fakat daha büyük kurumsal yapılarda teknik desteği olan ücretli yazılımlar tercih edilmelidir. Ücretli alınan işinde uzman sistemlerin güncellemeleri, bakımı veya teknik destek seçenekleri çok daha avantajlı olabilmektedir.

SQL, MySQL ve MsSQL Arasındaki Farklar Nelerdir?

SQL (Structured Query Language – Yapılandırılmış Sorgu Dili) genel kanının aksine yazılım değil gelişmiş bir sorgu dilidir. MySQL ve MsSQL veritabanı programları SQL alt diliyle çalışır. MySQL, açık kaynak kodlu bir veritabanı yönetim yazılımıdır. MsSQL ise Microsoft şifrketinın geliştirmiş olduğu ücretli bir veritabanı yönetim ürünüdür.

MySQL Veritabanı

En çok bilinen ilişkisel veritabanı yönetim sistemlerinden biri olan MySQL, kullanım kolaylığı yönünden farkını ortaya koyar. Yazılım, Linux, Windows, Unix ve OS/2 gibi çoğu işletim sistemiyle birlikte kullanılabilmektedir. Esnek, güvenilir ve hızlı bir veritabanı yönetim sistemi olan MySQL, ASP veya PHP gibi web programlama diliyle birlikte özellikle web sunucularında tercih edilir.

Açık kaynak kodlu veritabanı yönetim yazılımı olan MySQL, verilerin işlemesi, saklanması, sınıflandırılması veya değiştirilmesi gibi tüm gerekli işlemleri yerine getirir. Dünya genelindeki dillere ve alfabelere uygun olarak tasarlanan yazılım, güçlü karakter seti desteğiyle büyük avantaj sağlar.

İç arama yeteneği bi hayli gelişmiş olan MySQL, MyISAM motor teknolojisiyle veritabanı içindeki ayrıntılara basit bir şekilde erişim sağlar. Sorgu önbellekleme özelliği de olan yazılım, bundan öncekilerde yapılan sorguları kaydettiği için daha az kaynak tüketimiyle çok daha hızlı sonuçlar üretir.

Ayrıca hosting şirketlerinin web sunucularında çok fazla tercih ettiği MySQL ile birlikte bir arayüz geliştirilmiştir. Web tarayıcıdan açılan ve phpmyAdmin adıyla anılan arayüz aracılığıyla son aktif üyenin işi bi hayli kolaylaşır. Kullanıcılar, internet ağı olan her yerden istedikleri veritabanı tabloları ve sütunlarını doğrudan görüntüleyebilir ve basit sorgulama komutlarıyla kullanabilir.

MsSQL Veritabanı

Açılımı Microsoft Structured Query Language Server olan MsSQL, kurumsal anlamda yaygın biçimde kullanılan bir veritabanı yönetim yazılımıdır. İlişkisel veritabanı mantığıyla çalışan yazılım, verilerin güvenli biçimde depolanmasını sağlar. Microsoft Windows tabanlı sunucularda çalışan MsSQL, kullanıcıların veri kayıt, indeksleme, sorgulama veya raporlama gibi çeşitli işlemleri gerçekleştirmelerine olanak tanır.

Profesyonel veritabanı yönetim yazılımı olan MsSQL, .NET veya ASP gibi programlama dilleri ile tam uyumluluk sağlar. Yazılım, bu dillerle oluşturulan web siteleri veya web tabanlı farklı yazılımlar için veritabanı oluşturma ihtiyacını giderir. Yerel bilgisayar üzerinde kullanılabilen MsSQL, uzak sunucularda da çalışabilir. 

Hosting şirketlerinin uzak sunucularında kurulu olan MsSQL’e tıpkı MySQL’de olduğu gibi internet ağı olan her yerden ulaşılabilir. Bunun için bilgisayar üzerine kurulan Microsoft SQL Management Studio uygulaması kullanılır. Kendi yapısına uygun komutlarla birlikte çalışan MsSQL programı, Microsoft şifrketinın güçlü desteğiyle büyük güven kazanmıştır.